Modern toplumun hastalığı olarak ifade edilen stres, aslında günlük yaşamın bir parçasıdır. Günümüzde çoğu insan, farkına varmasa bile yoğun bir stres yüküne sahiptir. Stres kişiye baskı ve engellenme yaratan, çıkmaza sokan, çaresizliğe sürükleyen, acı veren, bunaltı ve üzüntü verici yaşam olayları olarak tanımlanmaktadır. Hal bu ki aşırı olmayan stres hayatımızda ilerlemede ve başarıyı elde etmekte bize yardımda bulunmaktadır. Kısa süreli durumlarda ve özellikle kontrol altına alınabildiği durumlarda insan üzerinde olumlu etkiler yaratır. Zaman baskısı yaratıcılığı ile kişiyi harekete geçirebilir.
Stresin Sebepleri:
Her insanın strese girmesine neden olabilen stres kaynakları, stres nedenleri farklı olabilmektedir. Günümüzde yaşamın toplumsal ve bireysel tüm zorlukları stres yaratmaya neden olmaktadır. Kişinin yaşadığı çevresi, ailesi, arkadaşları, işyeri kuralları, okul şartlarındaki baskılar kendisinin çaresiz ve baskıda hissetmesine neden olup stres yaratabilir. Ancak hırçınlık, rekabet, hırs ve mükemmeliyetçilik gibi özelliklere sahip olan kişiler de içsel baskılarla kendilerinde daha fazla stres yaratmaktadır.
- Bireysel Faktörler (kişilik özellikleri)
- Çevresel Faktörler
Bireysel Faktörler (kişilik özellikleri) : Mükemmeliyetçilik, gerçek dışı beklentiler, Rekabeti sevmek, yetersizlik duygusu, hayır diyememe, başarısızlık duygusu, zamanla yarışmak, aynı anda bir çok şeyi yapmaya çalışmak, hayatı bütün hızı ve acele ile yaşamak vb. özelliğe sahip olan kişilerde stres belirtileri fazla görünmektedir.
Çevresel Faktörler: İş yeri ortamında çalışanlara uygulanan psikolojik baskı, Sorumlulukların yarattığı endişe, insan ilişkilerinde zorlanma ve yabancılaşma, anne baba ilişkilerinde sorunların yaşanması, hastalıklar, kayıplar, İş yükünün fazlalığı, alkol sorunu yaşanan aile ortamı, doğum, aile bireylerinden birinin ölümü, yeni iş, ev, yerleşim yeri, örgüt ve bireyin değerleri arasındaki uyumsuzluk vb. durumlar kişlerde stres yaratacaktır.
Stres Yönetimi İçin Öneriler;
- Kendinize hoşunuza gidecek şeyler sunun: Günlük yaşantınızda sizi rahatlatacak şeylere zaman ayırın.
- Hayatınızdaki öncelikleri belirleyin: Yapacak pek çok işiniz vardır mutlaka. Bunların hepsine aynı anda başlamak yerine önceliklerinizi belirleyin ve sırayla işlerinizi tamamlamaya koyulun.
- Başkalarıyla iletişim kurun: Size iyi gelen, sizi anlayan ve yargılamadan dinleyen arkadaşa sahip olmak tehdit altında hissettiğiniz olaylarla başa çıkabilmenizde size çok faydalı olacaktır.
- Olumlu düşünün: Bütün insanlar kendi yaşamında hem olumlu hem de olumsuz olaylarla karşılaşmaktadır. Hatta bir gün içinde bile olumlu ve olumsuz anlar yaşarız. Dolayısıyla Kötü bir gün geçirdiğinizde bile küçük de olsa o gün yaşadığınız güzel bir şey bulmaya çalışın .
- Gülümseyin: Pozitif görüntünüz ruh halinize da yansıyacaktır. Gülümsemek endorfin salgılatarak stres ve anksiyetenizi yönetmenize yardım eder. Endorfin ağrıacı hissini hafifleterek sizi daha mutlu kılar. Koşu gibi yoğun bir egzersiz sonrası hissettiğiniz o mutluluk hissini endorfin yaratmaktadır.
Akbar VATANKHAHI
Klinik psikolog